Kampania wrześniowa

Treść

Rozpoczęta rankiem 1 września 1939 roku polska wojna obronna, nazywana również kampanią wrześniową, była nie tylko pierwszym frontem II wojny światowej, ale i laboratorium nowego sposobu walki, tzw. Blitzkriegu (wojny błyskawicznej).

Dowództwo Wojska Polskiego zdawało sobie sprawę z siły przeciwnika. Miało więc przyjąć na siebie pierwsze uderzenie i doczekać ofensywy zachodnich aliantów, Francji i Anglii. Chociaż 3 września wypowiedziały one wojnę Niemcom, Polacy pozostali nie tylko osamotnieni w walce, ale od 17 września mieli do czynienia już z dwoma agresorami.

Mimo olbrzymiej przewagi Niemców, zwłaszcza w broni pancernej i lotnictwie, polskie oddziały podjęły próbę obrony granic. Szybko zostały jednak zmuszone do odwrotu (choć np. załoga Westerplatte walczyła tydzień). Cofnęły się w głąb kraju, aby tam zorganizować obronę. 8 września rozpoczęły się walki o Warszawę.

Polskie armie próbowały atakować, rozpoczynając tzw. bitwę nad Bzurą, jedną z największych w II wojnie światowej. Mimo że zadano przeciwnikowi znaczne straty, skończyła się ona porażką. Walki obronne trwałyby zapewne dłużej, gdyby nie agresja 17 września Armii Czerwonej. Przyspieszyła ona również ewakuację polskich władz wojskowych i cywilnych do Rumunii, gdzie zostały internowane. 27 września skapitulowała oblężona Warszawa, 2 października poddali się obrońcy Helu, a 5 października walczący pod Kockiem żołnierze gen. Kleeberga. Do wiosny 1940 roku walczył jeszcze tylko oddział majora Henryka Dobrzańskiego-„Hubala”. Już jesienią 1939 roku, bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych, rozpoczęło się tworzenie konspiracji wojskowej, we Francji zaś polski rząd na emigracji przystąpił do odtwarzania armii. Wojna obronna zmusiła Hitlera do odłożenia o pół roku planowanej już na jesień 1939 roku agresji na Francję. Kiedy się zaczęła, Paryż bronił się niewiele dłużej niż Warszawa i – jak komentowano w konspiracyjnym „Biuletynie Informacyjnym”: „Dopiero w świetle walk na zachodzie zajaśniały w pełni trzytygodniowa obrona Warszawy, […] [bitwa] pod Kutnem [nad Bzurą – red.], Westerplatte”.

Mieszkańcy Gminy Podegrodzie uczestniczący w obronie ojczyzny:

• Stanisław Hejmej (ur. 21.05.1907r.) zam. Mokra Wieś, został w dniu 27 lipca 1939 zmobilizowany do 3 Dywizjonu Marynarki Wojennej w Gdyni  na okręt wojenny Kujawiak i brał udział w obronie Helu. Wzięty do niewoli 19.09.1939r. Miejsce wzięcia do niewoli Gotenhafen /Gdynia/. Numer jeniecki: 9214/Stalag II A. Przebywał w obozie jenieckim : Stalag II A Neubrandenburg. Powrócił do domu w roku 1945.