Twórcy ludowi
Podziel się:
Treść
.png)
Twórcy ludowi - archiwum
|
REGIONALIŚCI | MALARSTWO | RZEŹBA | PLASTYKA OBRZĘDOWA | HAFT REGIONALNY | ARTYŚCI PROFESJONALNI Ziemia podegrodzka ze swoją bogatą historią i piękną kulturą ludową stanowi motto do działalności dla wielu twórców i artystów ludowych oraz twórców profesjonalnych. Osiągnęli oni bardzo wysoki poziom artystyczny zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Są oni aktywni w wielu dziedzinach sztuki. KUNEGUNDA WAŚKO  Zamiłowanie do tradycji ludowych wyniosła ze swojego domu rodzinnego. Jako dziecko związana była z zespołem pieśni i tańca "Małe Podegrodzie'. Uczestniczyła również w zajęciach kółka muzycznego. Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego podjęła pracę w Technikum Rolniczym w Marcinkowicach, gdzie założyła zespół folklorystyczno - taneczny. Po powrocie do Podegrodzia rozpoczęła naukę muzyki w tutejszej szkole podstawowej. Jednocześnie zajęła się zespołem "Małe Podegrodzie", z którym pracowała przez 25 lat, będą jego kierownikiem i choreografem, poświęcając mu swój cały wolny czas.Swoją pasją zaraziła również swojego męża i dzieci, którzy grali w kapeli. Dzięki jej pracy grupa osiągnęła wysoki poziom artystyczny o czym świadczą liczne nagrody i wyróżnienia. W 1997 roku po przejściu na emeryturę, zrezygnowała z prowadzenia zespołu. Będąc wielką znawczynią folkloru podegrodzkiego, chętnie dzieli się z innymi posiadaną wiedzą. Zajmuje się również haftowaniem.
BRONISŁAWA ZIMOWSKA (1922 - 2017)
Wielki talent artystyczny, umiłowanie do regionu i kultury ludowej wyniesione z domu rodzinnego uczyniły z niej prawdziwą skarbnicę wiedzy na temat autentycznej kultury lachowskiej. Od 1937 roku, z niewielkimi
przerwami związana jest z zespołem pieśni i tańca "Podegrodzie" będąc jego tancerką. Pomaga również w tworzeniu programów artystycz-nych grupy. Była konsultantem zespołów folklorystycznych "Lachy i "Sądeczoki". Uczyła tańca lachowskiego zespoły polonijne, które uczestniczyły w festiwalach w Rzeszowie. Od wielu lat współpracuje z Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu i Sądeckim Parkiem Etnogra-ficznym, w którym organizuje wystawy i pokazy, m. in. dla Międzynarodowej Konferencji Etnograficznej Specjalistów ds. Tradycyjnego Pożywienia. Swoją wiedzę wielokrotnie przekazywała widzom i słuchaczom polskiego radia i telewizji oraz uczniom i studentom etnografii. Była współtwórcą i głównym konsultantem dokumentalnego filmu TVP o tradycyjnym zwyczaju lachowskim "Wiązowiny". Jest autorką wielu scenariuszy do przedstawień ludowych, które były wystawiane pod jej kierunkiem. Prowadziła grupy teatralne i taneczne w Gminnym Ośrodku Kultury i Szkole Rolniczej w Podegrodziu, jej pełna pasji praca w znaczący sposób przyczynia się do podtrzymywania pięknej tradycji lachowskiej. WŁADYSŁAW GANCARCZYK Urodzony i mieszkający w Rogach artysta zajmuje się od 1952 roku rzadką w tym regionie dziedziną sztuki, mianowicie malarstwem na szkle. Od 1986 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie.
Na malowanych obrazach przeważa tematyka ludowa dotycząca Lachów i tematyka religijna. O ich wysokiej wartości artystycznej świadczy fakt, że znalazły miejsce w muzeach w Krakowie, Warszawie i Toruniu. Przedstawiane były również na wielu wystawach w kraju i poza granicami, m. in. w byłym ZSRR. Zdobywały też nagrody i wyróżnienia na różnego rodzaju konkursach. Pan Władysław swoje zamiłowanie do sztuki i umiejętności chętnie przekazuje młodzieży podczas zajęć organizowanych bądź we własnym domu, bądź w Gminnym Ośrodku Kultury w Podegrodziu, z którym od wielu lat współpracuje. Jego pasję społecznika potwierdza fakt, że przez wiele lat prowadził świetlicę wiejską w swoim domu.
|
 |
Ta ponad 80 - letnia artystka ludowa mieszka w Podegrodziu. Obdarzona wielkim talentem i artystyczną wyobraźnią maluje na tekturze, delikatnymi, rozbielonymi barwami ujętymi subtelnymi konturami. W swojej twórczości przedstawia otaczającą ją najbliższą okolicę. A więc wieś, pole, kościół, wśród których umieszcza główne postacie, te ze świata Boskiego i ziemskiego. Bardzo ciekawe są podpisy, mocno rozbudowane, np. "Lato są żniwa, rolnik orze na zasiew poplony, skowronki mu śpiewają, ptaszki robaczki zbierają. Pielgrzymka idzie do Limanowej". W Gazecie Wyborczej z 04. 08. 2003 r., krytyk napisał: "(...) Na wystawie w kamienicy Hipolitów warto zobaczyć tylko obrazy Anny Liber. Reszta to wyroby ludowopodobne (...)."
Anna Liber tworzy również poezję. Oto fragment jej pięknego wiersza o Podegrodziu:
"Jest miodzy glorkami wiosecka koło Starego Sącza miastecka na lewym brzegu rzyki Dunajec a jest niom Płodegrodzie..."
Anna Liber tworzy również poezję. Oto fragment jej pięknego wiersza o Podegrodziu:
"Jest miodzy glorkami wiosecka koło Starego Sącza miastecka na lewym brzegu rzyki Dunajec a jest niom Płodegrodzie..."
MARIA WNĘK (1922 - 2005)
Maria Wnęk mieszkanka Olszanki zajmuje poczesne miejsce wśród współczesnych twórców ludowych - amatorów. Zaliczana jest do grupy prymitywistów - artystów wewnętrznej potrzeby. Odkryta została w 1963 roku przez Ewę Harsdorf. Pracując w Nowym Sączu brała udział w zajęciach zespołu plastycznego przy domu kultury "Kolejarz", a jej obrazy zostały dostrzeżone podczas wystawy prac artystów- amatorów. Tematem prac są własne przeżycia duchowe wynikające z jej głębokiej religijności, oraz ważniejsze wydarzenia ze swojego życia. Maluje na papierze, tekturze, pilśni, przy użyciu farb plakatowych, olejnych i lakierów. Brała udział w wielu konkursach, a jej prace wystawiane były w Berlinie, Monachium, Paryżu, Zagrzebiu i Genewie. Obrazy Marii Wnęk znajdują się w zbiorach muzeów etnograficznych w Nowym Sączu, Krakowie i Warszawie oraz Art. Brut w Lozannie. W 1983 roku w języku polskim i angielskim wydana została książka "Malarstwo Marii Wnęk".
STANISŁAW LEDNIOWSKI ( ur. 1949)
Jest mieszkańcem Brzeznej. Jako nauczyciel przeszedł na emeryturę, ale nie pozostał bezczynny. Oprócz działalności w radzie duszpasterskiej przy parafii w Brzeznej, pisze poezję i zajmuje się malarstwem. Uprawia malarstwo temprowe na pilśni i akrylowe na płótnie. Tematyką jego prac są kwiaty i architektura Starego Sącza. Wiersze poświęcone są głównie nadziei i miłości. Nie pomija spraw dotyczących regionu Lachów Sądeckich i wydarzeń współczesnych. W 2002 roku w Miejsko - Gminnym Ośrodku Kultury w Starym Sączu zaprezentował swoje obrazy na wystawie, połączonej z wieczorem poezji. Przedstawił na niej ponad 50 prac malarskich i jako twórca czytał swoje wiersze. Wernisaż i wieczór poetycki zgromadził wielu miłośników malarstwa i poezji. W swoim dorobku Stanisław Ledniowski ma ponad 100 obrazów, z których 20 znajduje się w rękach prywatnych.
4 września 2003 roku w WBP Nowym Sączu otwarto wystawę jego prac, na której prezentowanych jest 65 obrazów.
4 września 2003 roku w WBP Nowym Sączu otwarto wystawę jego prac, na której prezentowanych jest 65 obrazów.
KAZIMIERZ BASTA
 |
Kazimierz Basta mieszka i tworzy w swojej rodzinnej wsi Stadła, gmina Podegrodzie. Rzeźbić zaczął ponad 20 lat temu. Podstawowym tematem jego prac są motywy związane z folklorem Lachów, np. scenki przy kiszeniu kapusty, czy darciu pierza oraz tematy religijne, czyli przedstawianie Matki Boskiej, Jezusa na krzyżu, Ostatniej Wieczerzy, a zwłaszcza Chrystusa Frasobliwego.
Wykonuje również rzeźbę monumentalną, która zdobi wieś Podegrodzie. Jego świątki otrzymali prezydenci Polski i Litwy, a w 1993 roku podczas wizyty w Watykanie przekazał swoje rzeźby papieżowi Janowi Pawłowi II. Wiele jego dziel znajduje się w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą oraz galeriach i muzeach. Swoje umiejętności przekazuje młodym adeptom sztuki rzeźbiarskiej, ucząc ich w ten sposób miłości do folkloru i tradycji. Jest radnym i aktywnym działaczem Ochotniczych Straży Pożarnych.
Wykonuje również rzeźbę monumentalną, która zdobi wieś Podegrodzie. Jego świątki otrzymali prezydenci Polski i Litwy, a w 1993 roku podczas wizyty w Watykanie przekazał swoje rzeźby papieżowi Janowi Pawłowi II. Wiele jego dziel znajduje się w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą oraz galeriach i muzeach. Swoje umiejętności przekazuje młodym adeptom sztuki rzeźbiarskiej, ucząc ich w ten sposób miłości do folkloru i tradycji. Jest radnym i aktywnym działaczem Ochotniczych Straży Pożarnych.
JÓZEF LIZOŃ
Skansen Rzeźby monumentalnej (wielkowymiarowej)
Józef Lizoń
Rogi 57
33-386 Podegrodzie
tel. (0-18) 445-92-83
www.skansen.podegrodzie.iap.pl
Józef Lizoń
Rogi 57
33-386 Podegrodzie
tel. (0-18) 445-92-83
www.skansen.podegrodzie.iap.pl
 |
Józef Lizoń, urodzony i mieszkający w Rogach, gmina Podegrodzie jest jednym z nielicznych w regionie rzeźbiarzy obdarzonych niezwykłymi umiejętnościami rzeźbiarskimi i ogromnym talentem. Pozwala to, tworzyć mu dzieła spontaniczne, oryginalne i niepowtarzalne. Tematyka religijna obejmuje rzeźby Chrystusa Frasobliwego, Ukrzyżowanego, Matki Boskiej i licznych świętych. Wiele rzeźb przedstawia folklor lachowski. Artysta wykonuje również płaskorzeźby. Prawie każda praca ma jakąś historię. Swoje prace przedstawiał m. in. we Francji, Niemczech i Szwajcarii. Trzy rzeźby znajdują się w Muzeum Watykańskim. Rzeźbił również dla prezydenta USA - G. Busha, od którego otrzymał specjalne podziękowanie. W 1999 roku artysta otrzymał nagrodę Krakowskiej Izby Rzetnieślnic Krakowie- "Rzemieślnik i 1999". Wokół swojego domu i w jego wnętrzu stworzył skansen rzeźby monumentalnej, który warto zobaczyć i posłuchać opowiadania artysty o swojej pracy. Wykonał ponad 100 krzyży oraz 10 ołtarzy kościelnych. Jest członkiem Stowarzyszenia Lachów Sądeckich. Jego córka Elżbieta ukończyła Liceum Plastyczne im. Antoniego Kenara w Zakopanem, Małgorzata -Szkołę Tkactwa w Bobowej, syn Józef szkolony był przez ojca. Jak mówi sam twórca "...przez te rzeźby chcę upiększyć naszą wioskę i parafię i naszą ziemię sądecką. Chcę pozostawić ślad, że w Rogach żył jakiś rzeźbiarz. Po to, to robię i taki mam cel..."
Artykuł z Dziennika Polskiego o artyście>>>
Artykuł z Dziennika Polskiego o artyście>>>
PLASTYKA OBRZĘDOWA
DUDA KRYSTYNA (1914 - 2013)
Artystka mieszka w Podegrodziu. Wykonuje kwiaty z 
bibuły, różdżki weselne, bukiety, pająki i podłaźniczki. Swoją twórczość prezentowała na pokazach sztuki ludowej w Szkole Kultury Letniej w Krakowie, Nowym Sączu, Toruniu oraz w Bratyslavie na Słowacji oraz w Niemczech. Jej prace znajdują się w muzeum okręgowym w Lublinie i Nowym Sączu. Są również często wykorzystywane jako rekwizyty przez zespół pieśni i tańca "Podegrodzie". Artystka w swym dorobku kulturalnym posiada wiele osiągnięć jako śpiewaczka ludowa. Jest trzykrotna zdobywczynią I miejsca w konkursie "Druzbacka" w Nowym Sączu i Piwnicznej, dwukrotną laureatką "Sabałowych bajań w Bukowinie Tatrzańskiej, za śpiew ludowy. Podczas tej imprezy zajęła II miejsce w konkursie gawędziarzy, prezentując autentyczna gwarę Lachów Sądeckich. Wychowała i wyszkoliła wielu następców swojej profesji.
Od 1979 roku jest członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, oraz CEPELII i Zrzeszenia Chałpników.
bibuły, różdżki weselne, bukiety, pająki i podłaźniczki. Swoją twórczość prezentowała na pokazach sztuki ludowej w Szkole Kultury Letniej w Krakowie, Nowym Sączu, Toruniu oraz w Bratyslavie na Słowacji oraz w Niemczech. Jej prace znajdują się w muzeum okręgowym w Lublinie i Nowym Sączu. Są również często wykorzystywane jako rekwizyty przez zespół pieśni i tańca "Podegrodzie". Artystka w swym dorobku kulturalnym posiada wiele osiągnięć jako śpiewaczka ludowa. Jest trzykrotna zdobywczynią I miejsca w konkursie "Druzbacka" w Nowym Sączu i Piwnicznej, dwukrotną laureatką "Sabałowych bajań w Bukowinie Tatrzańskiej, za śpiew ludowy. Podczas tej imprezy zajęła II miejsce w konkursie gawędziarzy, prezentując autentyczna gwarę Lachów Sądeckich. Wychowała i wyszkoliła wielu następców swojej profesji.Od 1979 roku jest członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, oraz CEPELII i Zrzeszenia Chałpników.
ROZALIA ZYGMUNT (1919 - 2014)
Ta wielce zasłużona artystka, zajmuje się plastyką obrzędową. Pisze również z dużym powodzeniem poezję. Początek jej pracy artystycznej przypada na 1950 rok. Zaczęła wtedy robić kwiaty z bibuły, różdżki weselne, pająki i podłaźniczki oraz kwiaty na palmy wielkanocne.
W sposób mistrzowski tworzy autentyczne, tradycyjne kwiaty regionu Lachów Sądeckich, wykorzystywane do ozdobienia kapeluszy strojów podegrodzkich, przez zespół "Podegrodzie".
Doceniona została jej twórczość poetycka. Już w 1954 roku zdobyła wyróżnienie w konkursie poetów ludowych woj. krakowskiego.
W III Biennale Współczesnej Twórczości Ludowej w woj. nowosądeckim w 1985 roku zdobyła II nagrodę. Uczestniczyła w 1984 w konkursie "Kwiaty polskie" w Krakowie, a w 1989 roku w konkursie poetyckim "O skrzydło Pegaza". Swoje umiejętności chętnie przekazuje młodzieży podczas warsztatów plastycznych.
Plastyką obrzędową zajmują się również: Maria i Józefa Lorczyk, Zofia Wujus, Maria Migacz, Aleksandra Bodziony, Rozalia Kurzeja i Janina Ciągło.
W sposób mistrzowski tworzy autentyczne, tradycyjne kwiaty regionu Lachów Sądeckich, wykorzystywane do ozdobienia kapeluszy strojów podegrodzkich, przez zespół "Podegrodzie".
Doceniona została jej twórczość poetycka. Już w 1954 roku zdobyła wyróżnienie w konkursie poetów ludowych woj. krakowskiego.
W III Biennale Współczesnej Twórczości Ludowej w woj. nowosądeckim w 1985 roku zdobyła II nagrodę. Uczestniczyła w 1984 w konkursie "Kwiaty polskie" w Krakowie, a w 1989 roku w konkursie poetyckim "O skrzydło Pegaza". Swoje umiejętności chętnie przekazuje młodzieży podczas warsztatów plastycznych.
Plastyką obrzędową zajmują się również: Maria i Józefa Lorczyk, Zofia Wujus, Maria Migacz, Aleksandra Bodziony, Rozalia Kurzeja i Janina Ciągło.
HAFT REGIONALNY
JANINA NAWALANIEC (1923 - 2016)
Mieszkanka Podegrodzia, od 1955 roku zajmuje się haftowaniem regionalnych strojów Lachów Sądeckich. Według zgodnej opinii fachowców jest jedną z niewielu osób znających właściwy wzór haftu. Wyszyła 50 gorsetów, 45 kamizelek, około 120 koszul, 25 czepców i wiele obrusów, serwet i bieżników. Jej haftem ozdobione są stroje zespołu "Podegrodzie". Wyszywała również stroje dla zespołów polonijnych w USA. Prowadzi zajęcia haftu ludowego organizowane przez GOK w Podegrodziu.
Brała również udział w przedstawieniach organizowanych przez GOK, między innymi w "Gościu oczekiwanym", jasełkach i o o. Stanisławie Papczyńskim.
Haftem ludowym w Podegrodziu zajmują się również Janina Lorczyk, Anna Duda, Teresa i Maria Wójcik, Maria Bodziony, Stanisława Bodziony, Magdalena Zygmunt, Kunegunda Waśko. i Stanisława Duda. Haftują one stroje podegrodzkie, serwety, obrusy i bieżniki według tradycyjnych wzorów podegrodzkich.
JANINA CIĄGŁO (1922 - 2013)
Ta mieszkanka Podegrodzia, to następna twórczyni zajmująca się haftem regionalnym. Ozdabiała nim stroje zespołu "Podegrodzie" i szaty liturgiczne dla miejscowego kościoła parafialnego. Zajmuje się również renowacją sztandarów. Prowadziła kółko hafciarskie przy Szkole Podstawowej w Podegrodziu